powrót



INFORMACJE PRAKTYCZNE

AKAPITW czasie pobytu korzystaliśmy z przewodnika wydawnictwa Bezdroża. To była właściwie jedyna dostępna na rynku pozycja nie będąca tłumaczeniem z obcego języka. Przyznam, że nie mam specjalnego nabożeństwa dla przewodników podających przede wszystkim informacje o wielogwiazdkowych hotelach, lotniskach, restauracjach, dlatego te tłumaczone od razu były na straconej pozycji. "Czarnogóra" Bezdroży nie jest wolna od błędów, ale kraj ten szybko się zmienia, więc wydanie z 2011 roku w chwili naszego wyjazdu już było lekko przeterminowane ;-). Nie na tyle jednak, by stanowiło to wielką przeszkodę. Generalnie pozycja ta warta jest polecenia.

AKAPITJeżeli będziecie w Czarnogórze w sezonie turystycznym, nie szukajcie sami kwatery. Poczekajcie, kwatera sama was znajdzie. Kwatera znajduje turystów najczęściej w okolicy dworca. Zwykle pod postacią babci, ale wiek nie jest tu obligatoryjny. Warto się targować. Na cenę zazwyczaj ma wpływ ilość nocy. Naprawdę warto dołożyć kilka euro dla klimatyzacji. Upał w warunkach Czarnogórskich bywa zabójczy.

Koszty:
na miejscu wydaliśmy 800 € + bilety autokarowe  700 zł za dwie osoby w dwie strony


Ceny:

Mleko 1 litr: 0,8 – 1,2 €
Masło 250 g: 1,9 – 2,5 €
Mała bułka: 0,3 €
Biały chleb 0,6 kg: 0,7 €
Wędlina paczkowana – najtańsza ale zdecydowanie smaczna: ~3 €/ok. 10 dkg
Mały jogurt owocowy: 0,5 – 0,6 €
Woda min 1,5 l.: 0,4 – 0,5 €
Syrop cytrynowy 1 litr: 2,1 €
Brzoskwinie: 1,2 – 2,0 €/kg
Figi: 1,5 – 2,0 €/kg
Arbuz: 0,25 – 0,45 €/kg
Pizza: 1,2 – 2 € za kawałek
Burek – rodzaj półfrancuskiego ciasta z mięsem lub serem. Podawane na ciepło z mięsem smakowały mi wyśmienicie. Jeden spokojnie wystarcza za posiłek, a z piwem to już wypas): 1 €
Wino czerwone Vranac 1 litr: 2,5 – 3 €
Wino białe Krstač 1 litr: ~3,5 €
Piwo Nikšičko puszka: 0,5 l ~0,8 €
Piwo Nikšičko butelka 2 litry: – 1,8 – 2 €
Piwo Nikšičko Tamno (ciemne, b. dobre) puszka 0,5 l: ~0,8 €
Rakija – w zależności od mocy i rodzaju. My kupiliśmy z tańszych po 6,9 – 7,3 €/litr


W restauracji:

AKAPITPizzeria w centrum starego Kotoru – pizza średnia 30x30 cm, ale nie do przejedzenia dla jednej osoby – 6 €. Razem z winem i piwem dwie takie pizze zamykają się w kwocie 18 €. Ale nam mimo głodu została połowa jedzenia. No problem – kelner zapakował resztę w pudełko.
AKAPITTrattoria Hari na Starym Mieście w Ulcinj – Tą knajpkę polecili nam spotkani w Žabljaku Polacy. Wyjątkowe i niepowtarzalne miejsce, ale trudno je znaleźć, bo gospodarz za nic ma reklamowanie się, do tego otwarta jest również tylko wtedy, kiedy on ma na to ochotę. Raptem ze cztery stoliki na tarasie niemal wiszącym nad wysokim urwiskiem ze wspaniałym widokiem na morze i zachodzące słońce stanowią wyjątkowe otoczenie dla wszelkich romantycznych spotkań i okazji. Gospodarz sam łowi ryby, sam je przyrządza i sam podaje. Za 2 porcje smażonej Dorady z gotowanymi ziemniakami, sałatką, piwem i półlitrowym dzbankiem wina zapłaciliśmy 35 € + napiwek. Było warto! Dla smaku i nastroju.
AKAPITSpecjalnością narodową (wszystkich krajów byłej Jugosławii i nie tylko ;-) ) są čevapi lub čevapčiči – rodzaj grillowanych niewielkich paluszków z mielonego mięsa. Zwykle 10 sztuk kosztuje 3,5 – 5 € w zależności od miejsca. Z frytkami za 1,5 € i sałatką szopską lub serbską za 2 – 2,5 € stanowi niewyszukany, ale kaloryczny i sycący posiłek. Alternatywną wersją tego przysmaku jest pljeskavica. Różnica polega jedynie na tym, że ma ona formę grillowanego, płaskiego kotleta mielonego.
AKAPITNa ceny, zwłaszcza owoców, ma wpływ położenie sklepu/straganu. Im bliżej wybrzeża tym drożej.


Komunikacja:

AKAPITDość dobrze rozwinięta jest sieć autobusów i busów. Zwłaszcza na wybrzeżu. W interiorze trochę rzadziej, ale też jeżdżą. Zwykle zgodnie z rozkładem. Czasem są to starsze, ale dość komfortowe pojazdy, prawie zawsze klimatyzowane, nowsze są klimatyzowane zawsze. Kierowcy raczej nie szarżują, ale notorycznie w czasie jazdy rozmawiają przez komórki.
AKAPITJeżeli kupujemy bilet i wsiadamy na dworcu, do ceny biletu doliczana jest opłata dworcowa w wysokości najczęściej 1 €. Tylko w Ulcinj wynosiła ona aż 2,5 €, co było jawnym zdzierstwem. Metodą na ominięcie tej opłaty jest wyjście poza teren dworca, zatrzymanie autobusu na przystanku lub nawet poza nim i kupienie biletu w autobusie. Autobusy zawsze się zatrzymywały. Przy przesiadkach można próbować nie opuszczać stanowisk dla autobusów (płyty dworca) tylko na nich czekać na kolejny. Jeżeli jednak przejdziemy przez bramkę (zazwyczaj dyskretnie pilnowaną przez pozornie nie zainteresowanego i znudzonego pracownika dworca) i wejdziemy do dworcowego budynku, musimy już kupić bilet w kasie, co wiąże się z tą właśnie dodatkową opłatą. W autobusie na krótkich trasach bilety zazwyczaj sprzedaje konduktor. Ma to tę zaletę, że autobus nie traci czasu na przystankach, bo konduktor najpierw usadza pasażerów, a potem już w czasie jazdy podchodzi do każdego z osobna. Na trasach dalekobieżnych często jedzie tylko kierowca. Zwykle dolicza się również opłatę za bagaż, który jedzie w bagażniku (1 €/szt.)


Ceny biletów za osobę (bez opłaty dworcowej i za bagaż):

Kotor – Herceg Novi – 2,5 €
Herceg Novi – Perast – 2 €
Perast – Kotor – 0,75 €
Kotor – Niksič przez Podgoricę – 7 €
Nikšič – Žabljak – 6 €
Žabljak – Most na Tarze – 3 €
Žabljak – Podgorica starą drogą przez Boan – 9 €
Sutomore – Petrovač – 1 €
Petrovač – Budva – 2 €
Budva – Cetinje – 2,5 €
Petrovač – Bar – 2 €
Bar – Ulcinj – 2 €

AKAPITTylko raz zdarzyło się nam, że zostaliśmy ewidentnie orżnięci. Zapłaciliśmy podwójna cenę za przejazd na trasie Sutomore – Petrovač. Ale wysiedliśmy z pociągu i szliśmy z plecakami, pewnie dlatego kierowca uznał, że może nas naciągnąć. Skutecznie, bo nie zdawaliśmy sobie sprawy z długości trasy.
AKAPITW przeciwieństwie do autobusowej sieć kolejowa jest uboga. Jest jedna czynna linia kolejowa*, po której jeżdżą pociągi nie do końca zgodnie z rozkładem. Ale jeżeli pociąg już jedzie, to zwykle jest dość punktualny. Linia prowadzi z Baru przez Podgoricę do Belgradu w Serbii.
(* – odgałęzienie prowadzące z Podgoricy do Nikšiča zostało ponownie uruchomione 1.10.2012 r.)
AKAPITKonduktorom nieobcy jest zwyczaj sprzedaży „biletu bez wypisywania”. Zwykle około pół na pół. W tym procederze nie przeszkadza wcale to, że pociągi są pilnowane przez policjantów. W każdym, którym jechaliśmy (raptem 3 ich było), widzieliśmy umundurowanych policjantów przechadzających się po wagonach i spoglądających do przedziałów. W międzynarodowym jadącym do Serbii wydaje mi się, że byli i nieumundurowani. Wagony standardem zbliżone są do polskich. W pociągach osobowych (putnički voz, lokal) są w dużo gorszym stanie, w pospiesznych (brzi voz, intercity) jeżdżących zazwyczaj na trasach zagranicznych, w lepszym. Wagony tych ostatnich są klimatyzowane, ale ma to wadę. Nie można otworzyć okna, a robienie zdjęć przez nie zawsze krystalicznie czystą szybę... A na trasie Podgorica – Bijelo Polje naprawdę jest gdzie i co zdejmować. Ceny biletów nie zależą od rodzaju pociągu, a jedynie od klasy wagonu oraz rzecz jasna pokonywanej odległości i są naprawdę umiarkowane.

Przykładowe ceny biletów 2 kl. za osobę:

Pociągi lokalne:
Podgorica – Sutomore – 2 € (ok. 40 km)
Sutomore – Bijelo Polje – 6,80 € (ok. 150 km)
Mojkovac – Sutomore – 5,80 € (do kieszeni konduktora 3,5 €) (ok. 120 km)

Pociągi międzynarodowe:
Bar – Belgrad – 21 € (ok. 475 km)
Bar – Subotica – 27 € (ok. 650 km)
miejscówka – 3 €
ceny biletów w klasie 1 są wyższe o ok. 50% ceny klasy 2


Rejsy wycieczkowe łodziami wzdłuż wybrzeża w Petrovaču:

2 godzinny do wyspy św. Stefana i z powrotem – 6 €/os.
6,5 godzinny do Budvy i z powrotem 10 €/os.
Rejsy nocne z obserwacją ryb i dna morskiego 8-10 €/os
powrót